زعفران ادویه ای به ارزشمندی طلا و خواص بسیار ، امروزه در نام های مختلفی در بازار های جهانی عرضه می شود. زعفران ایرانی ، هندی ، اسپانیایی و افغانی را می توان با کیفیت‌ترین‌ها و محبوب‌ترین‌های بازار دانست. زعفران در کشور آمریکا بسیار پرطرفدار است، اما از آنجایی که کاشت و رشد زعفران نیاز به مزارع خاص با آب و هوای خاص دارد، تولید آن در همه کشورها ممکن نیست. به همین جهت کشور آمریکا تا به امروز زعفران مصرفی خود را از کشور های صادرکننده نظیر ایران ، هند و اسپانیا تامین کرده است. اما حالا زمزمه هایی از تولید زعفران آمریکایی به گوش می رسد که نشان می دهد این کشور ثروتمند ممکن است به زودی نیازی به وارد کردن زعفران نداشته باشد. اما آیا این ممکن است؟ زعفران آمریکایی چیست؟ آیا می توان زعفران آمریکا را رقیبی برای زعفران ایران دانست؟
زعفران آمریکا
زعفران ادویه ایست که از گلی بنفش به نام گل زعفران تهیه می شود. این گل به طور معمول در آمریکا رشد نمی کند. چرا که شرایط آب و هوایی خاصی را نیاز دارد. اما محققان دانشگاه ورمونت تحقیقاتی را روی گل زعفران که در ایران کشت می شود انجام داده‌اند تا بتوانند شرایطی برای کاشت و تولید این گل در مزارع مختلف در آمریکا ایجاد کنند.
در حال حاضر مزارع کوچکی در ایندیانا و کالیفرنیا وجود دارد که در آن ها زعفران کشت می شود. هرچند برای ایجاد شرایط مناسب رشد این گل نیاز به ساختارهای گلخانه ای است که شاید همین موجب شود کیفیت زعفران تولید شده در آمریکا به اندازه زعفران ایرانی بالا نباشد.
با این حال، تحریم ها موجب شده است ایران نتواند به طور مستقیم زعفران باکیفیت خود را به بازار های آمریکا عرضه کند. از طرفی زعفران های تولید شده در سایر کشور ها، در صورتی که کیفیت بالایی داشته باشد بسیار گران قیمت است. حتی اگر برخی کشور ها با قیمت مناسبی زعفران را عرضه کنند، احتمالا کیفیت زعفران ایران را نخواهد داشت. با توجه به این موارد طبیعی است که آمریکایی ها به دنبال راهی باشند تا بتوانند تولید زعفران را در داخل این کشور انجام دهند و بتوانند دست کم بخشی از زعفران مصرفی خودشان را تامین کنند. علاوه بر این ها، تولید زعفران می تواند برایشان از نظر اقتصادی آورده قابل توجهی داشته باشد و نام برندهای آمریکایی را در کنار سایر برندهای زعفران جهان قرار دهد.
از سوی دیگر زعفرانی در آمریکا تولید و عرضه می شود که بسیاری معتقدند زعفران واقعی نیست. چرا که به جای اینکه از گل زعفران (Crocus) تولید شود ، از گلی به نام Safflower تولید می شود. اگرچه این زعفران هم رنگ و بسیاری از خواص زعفران واقعی را دارد، اما کیفیت آن فاصله زیادی با کیفیت زعفران وارداتی در آمریکا دارد. از زعفران آمریکایی که از گل گلرنگ یا Safflower تولید می شود اغلب برای طعم دار کردن چای و بهره مند شدن از خواص درمانی آن و گاهی برای رنگ دادن به غذاهایی از جمله برنج استفاده می شود. رنگ زعفران تولید شده در آمریکا از گل Safflower تولید می شود، نسبت به رنگ زعفران اصل نارنجی تر و کمرنگ تر است.
آیا تولید زعفران آسان است؟
کاشت گل زعفران کار دشواری نیست، طوری که حتی اگر شرایط آب و هوایی مناسب و خاک خوب وجود داشته باشد می توان آن را در حیاط کوچک خانه نیز کاشت. همچنین دما روی گل زعفران تاثیرگذار است. به همین دلیل است که زعفران در هر نوع آب و هوایی قابل کشت نیست. از زمان کاشت تا برداشت زعفران تقریبا شش هفته می گذرد. دمای هوا ، شرایط خاک و میزان بارندگی در این شش هفته مشخص خواهد کرد زعفرانی که تولید می شود تا چه اندازه باکیفیت خواهد بود.
برای کاشت زعفرانی که بتوان از آن ادویه تولید کرد نیاز به مزارع بزرگ است. چرا که برای تولید هر یک گرم زعفران ، حدود 300 رشته زعفران نیاز است و برای رسیدن به این تعداد رشته زعفران باید حداقل 300 گل برداشت شود. حال تصور کنید برای اینکه تولید انبوه زعفران انجام شود به چه تعداد گل و چه میزان زمین برای کاشت نیاز است.
برداشت زعفران در اغلب کشورها به صورت دستی صورت می گیرد. گل ها چیده شده و رشته های درون آن به صورت دستی جدا می شوند و سپس در یک انبار جمع آوری می شوند تا خشک شوند. این مراحل نیز نیاز به نیروی کار ، مکان مناسب که به دور از نور مستقیم خورشید باشد، و هوای خشک دارد.
علاوه بر این ها، هر چه فضای بیشتری برای کاشت زعفران وجود داشته باشد، نگهداری آن نیز دشوارتر می شود. بنابراین نمی توان گفت به همان سادگی که می توان یک گل بنفش زعفران را در باغچه کاشت می توان زعفران هم تولید کرد. همه این موارد موجب می شود تولید زعفران در کشور هایی غیر از کشور های نامبرده دشوار باشد.
آیا می توان زعفران آمریکا را رقیب جدیدی برای زعفران ایران دانست؟
زعفران آمریکا هنوز بعنوان یک زعفران واقعی و اصل شناخته شده نیست. حتی در کشور آمریکا نیز برخی آن را زعفران تقلبی می دانند. چرا که همانطور که گفته شد در دو نوع عرضه می شود و نوعی که بیش از زعفران اصل در بازارها به چشم می خورد زعفرانی است که از گل نارنجی رنگ Safflower به جای گل زعفران تهیه می شود. اگرچه رنگ و عطر این زعفران هم شبیه به زعفران اصل است، اما همچنان کیفیت زعفران اصل صادراتی را ندارد. هنوز مشخص نیست تا چه اندازه زعفران بتواند در مزارع آمریکا کشت شود و به تولید انبوه برسد. با این حال، با وجود تکنولوژی های پیشرفته و آزمایشات متعددی که روی این گیاه انجام می شود، شاید خیلی دور نباشد روزی که زعفران آمریکا بتواند نامش را در بازار های جهانی بر سر زبان‌ها بیندازد و به رقیبی برای زعفران ایرانی و زعفران سایر کشور ها تبدیل شود.
